Nuclear Science
STKC 2555

ตำนานจากยุคอะตอม
ตำนานสี่เรื่องของจอร์จ เดอเฮเวชี : เรื่องที่ 4 เฮเวชีกับนักบุญ

โดย พอล เฟรม

ตำนานทั้งสี่เรื่องนี้เล่าไว้ครั้งแรกในจดหมายข่าวสมาคมนักฟิสิกส์สุขภาพ

สุรศักดิ์ พงศ์พันธุ์สุข
ฝ่ายจัดการองค์ความรู้
สถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน)

          การศึกษาชะตากรรมของโมเลกุลของน้ำชงชา ดังที่เล่ามาแล้วในเรื่องที่ 3 ได้เบิกทางให้แก่เฮเวชีในการศึกษาต่อ ๆ มา ซึ่งจะได้พิสูจน์ว่าระบบทางชีวภาพทั้งหลายของร่างกายคนเรานั้น มันดำรงอยู่ในภาวะที่เป็น พลวัตสมดุล (dynamic equilibrium) คำนี้ภาษาชาวบ้านคงทำนอง “การคงตัวแบบที่มีความแปรเปลี่ยน” คือเป็นแบบที่มีของใหม่ เข้ามาเปลี่ยนถ่ายของเก่าออกไปเท่า ๆ กันอยู่ตลอดเวลา ซึ่งเฮเวชีได้เสนอแนวคิดนี้เป็นคนแรกและเสนออย่างฟันธง ไว้ในบทความเกี่ยวกับการใช้อินดิเคเตอร์กัมมันตรังสี มาศึกษาเมแทบอลิซึมของสารฟอสฟอรัสในหนู ชื่อบทความคือ Radioactive Indicators in the Study of Phosphorous Metabolism in Rats (Chievitz and Hevesy 1935) แต่มาวันนี้กลับเป็นการยาก ที่จะแสดงความชื่นชมบทความที่มีธรรมชาติพลิกฟ้าคว่ำแผ่นดินนี้—บทความซึ่ง “อุปมาว่าถึงขนาดเขย่าโลกแห่งวิชาชีววิทยา”—บทความซึ่ง “อย่างน้อยมีใครคนหนึ่งท่องบ่นได้...เหมือนกับที่หลาย ๆ คนท่องจำบทกลอนที่มีชื่อเสียงได้” (Huggins 1965)

          ครั้งหนึ่งประธานาธิบดีของสหรัฐอเมริกาสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 ชื่อว่า แฮรี เอส. ทรูแมน (Harry Truman) เคยกล่าวไว้ว่า “สิ่งใหม่ใด ๆ ในโลก แท้จริงก็คือประวัติศาสตร์ที่เราไม่รู้มาก่อน” นี่แหละที่เฮเวชีต้องทั้งช็อคและประหลาดใจเมื่อได้รู้ว่า ที่จริงเขาไม่ใช่คนแรกของโลก ที่แจ้งประจักษ์ว่า ระบบต่าง ๆ ทางชีวภาพ ล้วนอยู่ใน สถานะคงตัวของการเปลี่ยนถ่าย (constant state of turnover) (Arrhenius 1996) โดยนักบุญทอมัส อะควินัส (St. Thomas Aquinas) ได้ข้อสรุปประการนี้มาตั้งแต่ 700 ปี ก่อนหน้าแล้ว ! นักปราชญ์ชาวอิตาลีท่านนี้ได้ต่อสู้กับประเด็นข้อสงสัยด้านเทววิทยาที่ว่า น่าจะเกิดอะไรขึ้น ในวันที่คนที่กินเนื้อคนหรือสัตว์ที่กินเนื้อพวกเดียวกันเอง (cannibal) กลับฟื้นคืนชีพขึ้นมา ? ร่างกายของคนเราจะถูกทดแทนอย่างไร หากส่วนต่าง ๆ ของร่างกายคนคนนั้นได้มาจากอีกหลาย ๆ คน ? (แฟรงเกนสไตน์ ? –ผู้แปล) ซึ่งข้อสรุปของนักบุญทอมัสมีตรรกะอย่างยิ่ง คือ “เนื้อหนังมังสาของร่างกาย ไม่ได้เป็นอนุภาควัสดุที่เหมือนเดิมชั่วกาลปาวสาน” “(ซึ่ง) ระหว่างที่ยังมีชีวิตอยู่ ด้วยกระบวนการกินและย่อย ร่างกายย่อมเป็นไปซึ่งการเปลี่ยนแปลงซ้ำแล้วซ้ำอีก”


St. Thomas Aquinas (Detail from a painting by Fra Angelico, 15th Century)

          เฮเวชีคงจะรู้สึกผิดหวัง ที่เขา ไม่อาจอ้างได้อีกต่อไปว่า เขาเป็นเจ้าแรกของทฤษฎี ที่ครั้งหนึ่งเคย “เขย่าโลก” มาแล้ว แต่นับจากนี้ไปเขาก็จะพูดเรื่องนี้ได้อยู่เรื่อย ๆ ว่าตน ขอมอบเกียรติ ทั้งหมดให้แก่ท่านนักบุญทอมัส (Hevesy 1962)

หมายเหตุ : นักบุญทอมัส อะควินัส เกิดที่เมืองลอมบาร์ดีเมื่อราวปี 1225 เป็นนักปรัชญาและนักเทววิทยาชาวอิตาลี ท่านได้ผสมผสานหลักศรัทธาทางเทววิทยาเข้ากับหลักปรัชญาของเหตุผล โดยถูกจัดเป็นนักคิดผู้ทรงอิทธิพลที่สุดในหมู่ปัญญาชนของสมัยกลาง ท่านยังเป็นพระผู้ใหญ่ของนิกายโรมันแคทอลิกและเขียนหนังสือไว้มากมาย (เสียชีวิตเมื่อวันที่ 7 มีนาคม 1274)

 

จากเรื่องชุด

— Tales from the Atomic Age —

เรื่อง

—Fourth Story: Hevesy and the Saint

เขียนโดย

—  Paul W. Frame

เอกสารอ้างอิง

  • Arrhenius, G. Personal communication; 1996.
  • Chievitz, O. ; Hevesy, G. Radioactive indicators in the study of phosphorous in the metabolism in rats. Nature 136: 754; 1935.
  • Hevesy, G. Adventures in radioisotope research. Vol I. Pergamon Press, New York; 1962.
  • Huggins, C. A valentine for George Hevesy. Int. J. App. Radiation and Isotopes 16(9): 507; 1965.
โพสต์เมื่อ : 21 กันยายน 2555