มารี กูรี กับประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกาสองท่าน

สุรศักดิ์ พงศ์พันธุ์สุข
กลุ่มวิจัยและพัฒนานิวเคลียร์
สถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน)

          ก่อนวันพิธีรับมอบเรเดียมหนึ่งวัน เมื่อเอกสารสำคัญการรับมอบได้ถูกนำมาให้มารีตรวจทานก่อน มันระบุว่า เรเดียมนี้เป็นกรรมสิทธิ์ของเธอ และตกทอดไปยังลูกหลานของเธอ ซึ่งมารีปฏิเสธที่จะรับ โดยปรารถนาให้สถาบัน และห้องปฏิบัติการต่าง ๆ สามารถนำไปใช้ได้ ดังนั้น นักกฎหมายจึงได้แก้ไขข้อความเสียใหม่ให้เป็นไป ตามความประสงค์ของมารี

          วันที่ 20 พฤษภาคม 1921 ประธานาธิบดีวอร์เรน จี. ฮาร์ดิง (Warren G. Harding) ประธานาธิบดีคนที่ 26 แห่งสหรัฐอเมริกา เป็นผู้ทำพิธีมอบเรเดียมหนักหนึ่งกรัม (มูลค่าหนึ่งแสนดอลลาร์อเมริกัน) ให้กับเธอที่ทำเนียบขาว

          ในพีธีมอบเรเดียม ประธานาธิบดีฮาร์ดิงกล่าวต้อนรับโดยเรียกมารีว่าเป็น “ลูกสาวบุญธรรมของฝรั่งเศส” (adopted daughter of France) และ “ลูกสาวโดยกำเนิดของโปแลนด์” (native-born daughter of Poland) และ ได้กล่าวยกย่องมารีเป็นอย่างสูงในฐานะผู้หญิงเก่งแห่งยุค ซึ่งความสามารถทางวิทยาศาสตร์ สร้างความเท่าเทียมกัน ในหญิงกับชาย ในการมอบขวดบรรจุเรเดียมใบน้อย ชาวอเมริกันเป็นหนี้ความรู้ จากความทุ่มเทของมารีที่ค้นพบเรเดียม และนำเรเดียมมาเอาชนะโรคร้าย และเชื่อว่า ด้วยปัญญาของมารี เธอจะสามารถนำเรเดียมนี้ไปแผ่ขยายความรู้ใหม่ ๆ และบรรเทาทุกข์ทรมานแก่อนุชนต่อไป ของขวัญชิ้นน้อยนี้จะคอยเตือนมารีถึงความรักของผู้คนที่รู้สึกขอบคุณต่อมารี และยังเป็นพยานแก่การอุทิศตนแก่งานของเธอ แก่สตรีอันเป็นที่รักสูงสุด

          มารี กูรี กลับมาเยือนสหรัฐอเมริกาอีกครั้งในปี 1929 เพื่อรับมอบเรเดียมเป็นของขวัญอีกครั้ง คราวนี้ผู้ทำพิธีมอบ ได้แก่ประธานาธิบดีคนที่ 31 ของสหรัฐอเมริกา เฮอร์เบิร์ต ซี. ฮูเวอร์ (Herbert C. Hoover) โดยมอบเป็นเช็คมูลค่า 50,000 ดอลลาร์อเมริกัน (ราคาของเรเดียมตกลงครึ่งหนึ่งภายในเวลา 8 ปี) สำหรับนำไปซื้อเรเดียม

          ในพิธีมอบ ประธานาธิบดีฮูเวอร์กล่าวว่า ท่านเป็นตัวแทนของชาวอเมริกันทั้งประเทศ เพื่อแสดงความขอบคุณ ต่อคุณูปการที่ มาดามคูรี (Madame Curie) ผู้ค้นพบเรเดียม และใช้ให้เป็นประโยชน์แก่มนุษยชาติ ในการรักษาโรค โดยเฉพาะโรคมะเร็ง แก่ผู้ทุกข์ทรมานนับหลายแสนคน การทำงานของเธอไม่หวังประโยชน์ ถือเป็นงาน วิทยาศาสตร์บริสุทธิ์ (pure science) ดังนั้น ทั้งหญิงและชายผู้มีใจกรุณาภายใต้การนำของนางวิลเลียม เมโลนีย์ จึงได้รวบรวมทุนสำหรับจัดซื้อเรเดียมปริมาณ 1 กรัม ให้เธอนำไปใช้ในโรงพยาบาลและสถาบันวิจัยคูรี ในกรุงวอร์ซอ ประเทศโปแลนด์ และยังเป็นโอกาสแสดงความชื่นชม แก่ผู้ที่เสียสละอุทิศตนแก่มวลมนุษย์ผ่านทางอาชีพของตน

          มารีได้กล่าวตอบว่า เธอสำนึกว่าเป็นหนี้แก่มิตรในสหรัฐอเมริกา ที่ได้มอบความเมตาและความเข้าใจแก่เธอ เป็นครั้งที่สอง ให้เธอได้สมปรารถนาในสิ่งที่หวัง งานวิจัยทางวิทยาศาสตร์มีความงดงามยิ่งใหญ่ และมีรางวัล อยู่ในตัวของมันเองอยู่แล้ว เธอจึงพบความสุขในงานของเธอเอง และสุขยิ่งขึ้นที่งานของเธอช่วยบรรเทาทุกข์ แก่มนุษยชาติได้ เธอไม่เชื่อว่าตนเองสมควรได้รับคำยกย่องตามที่ท่านประธานาธิบดีได้กล่าว แต่งานด้านมนุษยธรรม ของท่านประธานาธิบดี จะได้รับคำขอบคุณจากชาวโปแลนด์ ของขวัญเลอค่า (เรเดียม 1 กรัม) ที่ได้รับนี้ จะช่วยให้ เปิดสถาบันเรเดียมในวอร์ซอได้เร็วขึ้น และ "ของขวัญชิ้นนี้ยังเป็นสัญลักษ์แห่งมิตรภาพอันคงทน ที่เชื่อมประเทศ ของท่าน (สหรัฐอเมริกา) เข้ากับประเทศฝรั่งเศสและโปแลนด์ "

โพสต์เมื่อ : 2 มีนาคม 2555