STKC 2553

:

สุรศักดิ์  พงศ์พันธุ์สุข
กลุ่มวิจัยและพัฒนานิวเคลียร์
สถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน)

การเปลี่ยนแปลงของสีอัญมณีเมื่อฉายรังสี

อัญมณี

การเปลี่ยนแปลง

   เบริล และ อะความารีน

จากไม่มีสีเปลี่ยนเป็นสีเหลือง สีฟ้าถึงเขียว สีจางเปลี่ยนเป็นสีน้ำเงิน (maxixe)*

   คอรันดัม

จากไม่มีสีเปลี่ยนเป็นสีเหลือง** สีชมพูเป็นพัดพาราชา** (padparadscha)

   เพชร

จากไม่มีสีหรือสีจาง ๆ เปลี่ยนเป็นสีฟ้า เขียว ดำ เหลือง น้ำตาล ชมพู หรือแดง

   ไข่มุก

สีจะเปลี่ยนเข้มขึ้นเป็นสีเทา น้ำตาล ฟ้า หรือดำ

   ควอตซ์

จากไม่มีสี สีเหลือง สีเขียว เปลี่ยนเป็นสีควัน แอเมทิสต์ และ ซิทริน

   สปอดูมีน และ คุนไซต์

เปลี่ยนเป็นสีเหลืองหรือเขียว

   โทแพซ

จากไม่มีสีเปลี่ยนเป็นสีเหลือง** ส้ม** น้ำตาล** หรือฟ้า

   ทัวร์มาลีน

จากไม่มีสีหรือสีจางเปลี่ยนเป็นสีเหลือง** น้ำตาล** ชมพู** แดง** หรือสองสีเขียว-แดง** สีฟ้าเปลี่ยนเป็นสีม่วง

   เซอร์คอน (เพทาย)

จากไม่มีสีเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลถึงสีแดง

  

* สีจะจางเมื่ออยู่ในแสงสว่าง
** สีอาจจางเมื่ออยู่ในแสงสว่าง เป็นไปได้ว่าอาจมีศูนย์กลางของสี (color centers) อย่างน้อยสองชนิดในอัญมณีอย่างหนึ่งเป็นแบบที่จะจางไป และอีกแบบหนึ่งเป็นแบบไม่จาง

aquamarine ไม่ฉายรังสี

aquamarine ฉายรังสีนิวตรอน

ไข่มุกไม่ฉายรังสี

ไข่มุกฉายรังสีแกมมา

ควอตซ์ไม่ฉายรังสี

ควอตซ์ฉายรังสีแกมมา

โทแพซไม่ฉายรังสี

โทแพซฉายรังสีแกมมา

โทแพซไม่ฉายรังสี

โทแพซฉายรังสีนิวตรอน

 

ข้อมูล :

  • ศูนย์ฉายรังสีอัญมณี
  • กลุ่มวิจัยและพัฒนานิวเคลียร์
  • หน่วยประชาสัมพันธ์