ประวัติย่อของเครื่องเร่งอนุภาค

สุรศักดิ์  พงศ์พันธุ์สุข
กลุ่มวิจัยและพัฒนานิวเคลียร์
สถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน)

หากท่านเคยตื่นเต้นกับข่าวการทดลองสร้างหลุมดำเมื่อปี 2552 ของเครื่องเร่งอนุภาค Large Hadron Collider (LHC) ว่าการทดลองนี้อาจจะทำลายล้างโลกและจักรวาล คิดว่าบางทีท่านอาจจะสนใจวีดิทัศน์ที่ KQED นำเรื่อง Homegrown Particle Accelerators ซึ่งบอกเล่าเกี่ยวกับเครื่องเร่งอนุภาคเครื่องแรก ๆ ของโลกมาเผยแพร่บนเว็บไซต์ ตามยูอาร์แอล http://www.kqed.org/quest/television/homegrown-particle-accelerators นี้บ้างก็เป็นได้

วีดีทัศน์เรื่องนี้มีความยาวประมาณ 12 นาที เล่าเรื่องเริ่มตั้งแต่การสร้างไซโคลทรอน (cyclotron) โดยนักฟิสิกส์แห่ง มหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนียที่เบิร์กลีย์ (UC Berkeley ) ชื่อเออร์เนสต์ ลอว์เรนซ์ (Ernest Lawrence) เมื่อ ค.ศ. 1930 ซึ่งเครื่องโตเท่าฝ่ามือเท่านั้น นี่คือเครื่องตัวแม่ที่นักฟิสิกส์พัฒนากันต่อ ๆ มาจนมีขนาดใหญ่โตมากจนแทบไม่น่าเชื่อ โดยเฉพาะ LHC นั้น ติดตั้งอยู่ในอุโมงค์ใต้ดินยาวถึง 17 ไมล์คร่อมอยู่บนชายแดนของสองประเทศคือ สวิตเซอร์แลนด์ และฝรั่งเศส