ฟิสิกส์สุขภาพ (Health Physics) เป็นสาขาของการป้องกันรังสี แอล. เทเลอร์ (L. Taylor) ได้เขียนบทความเรื่อง Who is the Father of Health Physics? ลงในวารสาร Health Physics เมื่อ ค.ศ. 1982 โดยได้วิสัชนาความเหมาะสมของการใช้ชื่อนี้ ในทำนองนี้...

คำว่า “ฟิสิกส์สุขภาพ” มีกำเนิดที่ “ห้องปฏิบัติการโลหะวิทยา” (Metallurgical Laboratory) ที่มหาวิทยาลัยชิคาโกเมื่อ ค.ศ. 1942 โน่นทีเดียว แต่ไม่รู้แน่นอนว่าใครตั้งชื่อนี้ หรือโดยใครกันแน่ที่เลือกใช้ชื่อนี้ โดยที่เป็นไปได้มากที่สุด คำนี้น่าจะคิดขึ้น โดยรอเบิร์ต สโตน (Robert Stone) หรือไม่ก็อาร์เทอร์ คอมป์ตัน (Arthur Compton) คนใดคนหนึ่ง ทั้งนี้ก็เพราะว่าขณะนั้น สโตนเป็นหัวหน้าฝ่ายสุขภาพ (Health Division) ที่มีแผนกฟิสิกส์สุขภาพเป็นแผนก1 ใน 4 แผนกของฝ่ายนี้ ในขณะที่ คอมป์ตันเป็นหัวหน้าห้องปฏิบัติการโลหะวิทยา

เนื่องจากภารกิจแรกของแผนกฟิสิกส์สุขภาพก็คือ การออกแบบตัวกำบังรังสีสำหรับเครื่องปฏิกรณ์ (CP-1) ที่เอนรีโก แฟร์มี (Enrico Fermi) กำลังนำทีมสร้าง และเจ้าหน้าที่ดั้งเดิมของแผนกก็ได้แก่พวกนักฟิสิกส์ที่คร่ำเคร่งแก้ไขปัญหาเกี่ยวกับด้าน สุขภาพ ในคำอธิบายต่อไปนี้ของรอเบิร์ต สโตน เมื่อปี 1946 ได้ก่อให้เกิดปมปัญหาขึ้นมา “คำว่าฟิสิกส์สุขภาพใช้กันใน โครงการพลูโทเนียม โดยนิยามว่าเป็นสาขาที่ใช้วิธีทางกายภาพเพื่อกำหนดว่ามีอันตรายใด ๆ บ้าง ที่อาจเกิดขึ้นได้ แก่สุขภาพของบุคลากร ”

บี แฮกเกอร์ (B. Hacker) เขียนไว้ใน The Dragon’s Tail ตีพิมพ์เมื่อปี 1987. เขียนถึงคำอธิบายที่แตกต่างไปเล็กน้อยของ เรมอนด์ ฟิงเกิล (Raymond Finkle) ซึ่งเป็นเจ้าหน้าที่รุ่นแรก ๆ ในแผนกสุขภาพ “การบัญญัติชื่อนี้ ตอนแรก ๆ เพียงใช้เรียก แผนกฟิสิกส์ของฝ่ายสุขภาพเท่านั้น...ชื่อนี้ยังรองรับด้านความมั่นคง (security) ด้วย โดยที่คำว่า “การป้องกันรังสี” อาจปลุกเร้าความสนใจให้คิดไปในทางไม่ค่อยดี ในขณะที่คำว่า “ฟิสิกส์สุขภาพ” ไม่ชวนให้คิดอะไรเลย”

บุคลากรกลุ่มแรกของนักฟิสิกส์สุขภาพที่ห้องปฏิบัติการโลหะวิทยาประกอบด้วย เออร์เนสต์ วอลแลน (Ernest Wollan) คาร์ล กาเมิร์ตสเฟลเดอร์ (Carl Gamertsfelder) เฮิร์บ พาร์เกอร์ (Herb Parker) เจมส์ ฮาร์ต (James Hart) บ็อบ โคฟยู (Bob Coveyou) และหลุยส์ เพอร์ดิว (Louis Pardue) โดยอาจมีจอห์น โรส (John Rose) เพิ่มด้วยอีกคนหนึ่ง

เรียบเรียงจาก The Origin of Selected Radiological and Nuclear Terms: Health physics โดย Paul W. Frame (Oak Ridge Associated Universities )

(เผยแพร่ : 23 เมษายน 2552)