ปืนกลอะตอมของเขาก็คือตัวอย่างเรเดียมที่ฝังไว้ในบล็อกตะกั่วที่มีช่องเปิดเล็ก ๆ สำหรับให้รังสีหลุดลอดออกมาได้เป็นลำตรง เขาบรรจุบล็อกนี้ไว้ในโถแก้วที่สูบเอาอากาศออกทำให้ค่อนข้างเป็นสุญญากาศ เพื่อไม่ให้มีหรือมีโมเลกุลของอากาศน้อยที่สุดที่จะมารบกวนกระสุนของเขา ลูกกระสุนจากอะตอมของเขาเคลื่อนไปเป็นเส้นตรงราวกับลูกระสุนปืนกลที่ยิงแบบจ่อ ๆ
เพื่อให้เห็นลูกปืนกระทบเป้า รัทเทอร์ฟอร์ดใช้จอเรืองแสงติดตั้งที่ด้านหน้าของกล้องจุลทรรศน์ ตอนแรกเขาตั้งกล้องจุลทรรศน์ที่ติดตั้งจอไว้นั้น ให้สายตามองผ่านกล้องตรงพอดีกับลำกล้อง ปืน ของเขา ซึ่งบนจอนั้นเขาเห็นประกายแวบวับอย่างต่อเนื่องตรงจุดที่กระสุนจากปืนยิงมากระทบ
จากนั้นเขาก็นำเอาแผ่นทองคำเปลวบางอย่างที่สุด-บางกว่า 1 ใน 100,000 ของ 1 นิ้ว-มาวางขวางไว้ข้างหน้าปืนนั้น แม้แผ่นทองคำเปลวจะบางถึงปานนั้น แต่เพราะว่าอะตอมเล็กมาก ซึ่งเมื่อมองด้วยตาอะตอม แผ่นทองคำเปลวนี้ก็เป็นเสมือนกับกำแพงหนามากกว่า 2,000 อะตอมซ้อนกัน และอะตอมทองคำหนักมากเท่ากับไฮโดรเจน 197 อะตอม ในธรรมชาติมีไม่กี่ธาตุที่มีอะตอมหนักกว่าอะตอมทองคำ ดังนั้น เมื่อกล่าวในระดับอะตอม กำแพงทองคำหนา 2,000 อะตอมก็เปรียบได้กับโล่โลหะ
อีกครั้งที่รัทเทอร์ฟอร์ดมองลอดผ่านกล้องจุลทรรศน์ของเขา แล้วเขาก็ต้องประหลาดใจที่เห็นประกายวับ ๆ อย่างต่อเนื่องบนจอเรืองแสงเหมือนเดิม โดยผ่านทะลุกำแพงของอะตอมทองคำเปลวไปได้ดังราวกับว่ามันไม่ได้ตั้งอยู่ตรงนั้นเลย!
เรื่องความหนาของกำแพงนั้น หากว่าอะตอมทองคำโตสักขนาดลูกเบสบอล กำแพงนี้ก็ต้องหนาประมาณ 400 ฟุต หนากว่ากำแพงทั้งหมดทั่วทั้งเมือง แต่ลูกกระสุนจากอะตอมกลับยิงผ่านทะลุกำแพงที่ว่านี้แล้วยังกระทบเข้าไปที่จอเรืองแสงอีก อย่างเดียวกับตอนแรกที่ยังไม่มีแผ่นทองคำเปลวมาวางขวางทางไว้ โดยจุดเป้าบนจอยังคงมีประกายแวบวับเจิดจ้าอย่างที่เคยเกิดขึ้น
ถึงตรงนี้ แนวคิดโบร่ำโบราณเกี่ยวกับอะตอมก็พลันสูญสลายกลายเป็นความว่างเปล่า ไม่มีทางที่อะตอมจะเป็นก้อนแข็ง ๆ ที่ไม่สามารถทะลุผ่านไปได้อย่างที่เคยคิดกัน ว่ามันเป็นลูกบอลเล็ก ๆ ที่แข็งแกร่งที่สุด ว่าแต่อะไรเล่าที่เกิดขึ้นจริง ๆ กับการจ่อยิงใส่อะตอม
รัทเทอร์ฟอร์ดสืบเสาะต่อไปไม่ลดละผ่านกล้องจุลทรรศน์ของเขา โดยยังวางแผ่นทองคำเปลวขวางไว้เช่นเดิม แล้วเขาก็เห็นบางสิ่งบางอย่าง คือมีแสงแวบเล็ก ๆ บนจอห่างออกไปด้านข้างของพื้นที่เป้าหมาย แล้วเขาก็เห็นมันอีกแวบหนึ่งซึ่งคราวนี้เกิดขึ้นทางอีกด้านหนึ่งตรงขอบนอกสุดเท่าที่เขามองเห็นได้... แล้วก็อีกแวบหนึ่งห่างออกไปอีกทางหนึ่ง
เขาขยับกล้องจุลทรรศน์ของเขาออกไปด้านข้างไม่ให้กล้องส่องตรงเข้าไปตามแนวกระบอกปืน คราวนี้ที่จอดำมืดไม่มีประกายวับ ๆ อย่างเคย แต่ตรงนั้นมีประกายเล็ก ๆ ขึ้นแวบหนึ่ง ตรงที่มีกระสุนนัดเดียวมากระทบจอ
เขาเอากล้องจุลทรรศน์กับจอเคลื่อนรอบไปยังจุดที่ตั้งฉากกับแผ่นทองคำเปลว
คราวนี้แนวสายตาของเขาตัดขวางพอดิบพอดีกับห่ากระสุนที่ระดมยิงออกมา แล้วก็อีกครั้งที่มีประกายวับเกิดขึ้นแวบหนึ่งบนจอ! กระสุนจากอะตอมลูกนี้ต้องกระดอนออกมาจากอะไรบางอย่าง แล้วมาโดนฉากโดยการกระดอนออกมาเป็นมุมฉาก
จากนั้นเขาก็ขยับกล้องจุลทรรศน์กับฉากไปไว้ที่ด้านหลังของห่ากระสุน ทำให้แนวสายตาอยู่แนวเดียวกับกระสุนของเขา แบบเดียวกับที่คนยิงปืนกลอยู่ด้านหลังอาวุธของเขา แล้วประกายอีกวับหนึ่งก็ยังเกิดขึ้นบนจอได้อีก แสดงว่ากระสุนลูกนี้ต้องกระดอนกลับหลังมาหาเขาเหมือนกับลูกกระสุนกระดอนกลับหลังมาจากแผ่นโล่ |
